Het pensioeninkomen van de ondernemer
Waar iemand in loondienst (een deel van) het pensioen kan laten regelen via de werkgever, heeft de ondernemer het minder makkelijk. Hij (of zij) zal alles zelf moeten regelen. Hier onder leest u de drie mogelijkheden voor een ondernemer.

Verkoopwaarde van de onderneming
Voor sommige ondernemers zal op de pensioendatum blijken dat de onderneming (nog) verkoopwaarde heeft. Voor die ondernemer is die verkoopwaarde dan ook een duidelijk onderdeel van het oudedagsinkomen. Andere ondernemers zullen niet op een riante verkoop kunnen rekenen. 
Een niet onbelangrijke feit is verder de vraag met welk bedrag de fiscus de "stille reserves" zal gaan belasten, zodra de ondernemer "stopt". Kortom, of de verkoop van de onderneming in de toekomst voldoende middelen op zal leveren om "met pensioen te gaan" hangt van veel (onzekere) factoren af.

FOR
Jaren geleden heeft de overheid voor de ondernemer de FOR (Fiscaal Oudedags Reserve) in het leven geroepen. Een fiscale mogelijkheid om een deel van de winst te reserveren voor de "oude dag". Een uitstekende mogelijkheid dus om pensioenvermogen op te bouwen.

FOR betekent daar simpelweg een vergroting van de liquiditeit. Liquiditeit, die in de eigen onderneming kan worden belegd en goedkoper is dan bankkrediet. Helaas kan de FOR zich in die gevallen zelfs tegen de ondernemer keren. Immers de ondernemer heeft jaarlijks een deel van de winst in de FOR "gestopt". Wanneer die totale FOR-reserve op de pensioendatum niet gebruikt kan worden om pensioen aan te kopen, wordt de FOR-reserve belast door de fiscus.

Tweede nadeel is dat het via de FOR opbouwen van "oudedagsvermogen" beperkt wordt door de hoogte van het ondernemersvermogen. En wie geen "rijke" onderneming heeft, kan dus tevens niet goed "meedoen" aan de FOR

Lijfrente
Tot slot is er de lijfrentemogelijkheid. Op de pagina hiervoor hebt u er uitgebreid kennis van kunnen nemen. Het betekent wel (deels) verlies van liquiditeit. Er wordt immers een overeenkomst gesloten met een verzekeraar. Maar het betekent tevens een volledig veilig stellen van pensioenvermogen. Een daadwerkelijk reserveren.

Wel is het van belang na te gaan of de rendementen voldoende groot zijn. Of er van een voldoende groot verschil in belastingdruk gebruik gemaakt kan worden. Maar als dat interessant blijkt te zijn, staat het hele scale aan lijfrentemogelijkheden open. Koopsommen, premiepolissen of combinaties van beide; koppelingen aan arbeidsongeschiktheid en aan verzorging van nabestaanden, de mogelijkheden zijn legio.

Maar ook voor de ondernemer geldt, wacht er niet te lang mee. Wie 64 is geworden, heeft weinig mogelijkheden mee